Dlaczego szachy to sport?

Czy wiecie, że szachy to sport? A czy zastanawialiście się kiedyś, dlaczego szachy zaliczane są do tej kategorii? W tym artykule chciałabym przyjrzeć się szachom od strony rozgrywek sportowych oraz udowodnić, że określenie „szachy to dyscyplina sportu” jest jak najbardziej zasadne. Często szachom odmawia się miana sportu.

Wiele razy słyszałam, że szachy mają tyle wspólnego ze sportem co bycie specjalistą dietetyki po 2- dniowym kursie. Uważam jednak, że gracze lub osoby, które kiedykolwiek miały styczność z grą w szachy, przyznają mi rację, że SZACHY TO DYSCYPLINA SPORTU, a osoby ją uprawiające to SPORTOWCY.

Szachy to sport!

Szachy, podobnie jak każdy inny sport, wymagają poświęcenia ogromnej ilości czasu, przygotowań, treningów i pracy analitycznej. Podobnie również jak w innych sportach- im wcześniej rozpoczniemy przygodę z królewską grą – tym większa szansa, że uda nam się odnotować sukcesy na arenie ogólnopolskiej, a nawet międzynarodowej.

Zastanówmy się jednak, co kryje się pod definicją sportu? Ze względu na zbyt dużą powszechność tego słowa trudno o jednolitą jego definicję. Dlatego w różnych publikacjach można się spotkać z wieloma wyjaśnieniami tego określenia. Mimo że istnieje wiele definicji sportu, to pewne elementy – rdzeń definicji – nie ulega zmianie. Dlatego w tym miejscu przeanalizujmy, co łączy piłkę nożną, pływanie i koszykówkę.

Mimo że znacząco różnią się pod względem zasad, posiadają wiele wspólnych mianowników – wysiłek fizyczny oraz umysłowy, osiąganie celów i wyników sportowych, systematyczne treningi, by stawać się coraz lepszym sportowcem. A szachy to nieustanny wysiłek! Czy zatem szachy mogą znaleźć się w tej grupie?

Wystarczy posiadać informację, że historia szachów sięga bardzo dalekich czasów. To klasyka, która z rozgrywek towarzyskich znanych początkowo tylko elicie zdobyła sympatię ogromnej społeczności. Wielu sympatyków królewskiej gry spotyka się, aby rozegrać turnieje szachowe, czy wziąć udział w zawodach. Gra w szachy nie tylko spełnia powyższe wymagania, ale także zawiera szereg innych czynników, które pozwalają na kwalifikację szachów jako dyscypliny sportowej:

• współzawodnictwo – zawodnicy rozgrywają partie, zdobywają punkty i dążą do osiągnięcia jak najwyższego finalnego wyniku

• emocje – presja czasu, adrenalina, dreszczyk rywalizacji powodują, że zawodnicy mocno angażują się w rozgrywki; można zauważyć u nich cały wachlarz emocji: od złości, nerwowości, napięcia, rezygnacji aż do radości, satysfakcji zwiastującej zwycięstwo

• rozwój – regularne treningi, analiza własnych rozgrywek, poświęcenie czasu i uczenie się od arcymistrzów to klucz do sukcesu; doskonalenie i nabywanie nowych umiejętności, cech charakteru pozwala nam stawać się coraz lepszymi i przekraczać własne granice (które często początkowo wydają się nie do złamania)

• brak losowości – ostateczny wynik meczów zależy od faktycznych umiejętności graczy, objętej strategii czy właściwych zagrywek taktycznych (ale też – a może przede wszystkim – od błędu własnego lub przeciwnika 😊)

Kultura fizyczna i gra w szachy

Dlaczego pomimo wymienienia niezaprzeczalnych elementów sportu i odniesienia ich do szachów, nadal wiele osób może mieć wątpliwości dotyczące zakwalifikowania szachów do dyscypliny sportowej? Może dlatego, że wiele definicji sportu mówi o jego fizycznym charakterze. Dla wielu osób właśnie ten ruchowy element wyklucza szachy z kręgu uznanych sportów.

Jak powszechnie wiadomo większość dyscyplin sportowych wymaga przede wszystkim aktywności fizycznej (wysiłek fizyczny), a w szachach mamy do czynienia głównie z aktywnością umysłową (wysiłek umysłowy). Jednak podążając za słowami Macieja Demela: „Kultura fizyczna to wyraz określonej postawy wobec własnego ciała, świadoma i aktywna troska o swój rozwój, sprawność i zdrowie. To umiejętność organizowania i spędzania czasu z największym pożytkiem dla zdrowia fizycznego i psychicznego”, nie ma żadnych oporów, aby uznać szachy za sport.

Od strony psychologicznej pragnę wspomnieć, że prawidłowy trening sportowy zawiera przygotowanie nie tylko pod kątem fizycznym, ale także psychologicznym (udoskonalanie motywacji własnej, dokonywanie oceny mocnych i słabych stron swoich oraz przeciwnika, przewidywanie jego zamiarów, planowanie kolejnych posunięć, praca nad przyjęciem odpowiedniej strategii). Spełnienie tych wszystkich czynników wymaga zaangażowania, czasu, pracy własnej oraz dużej cierpliwości. Tak – cierpliwości – gdyż to ona w ogromnej mierze jest kluczem do sukcesu.

Sport jest formą aktywności człowieka, której celem jest doskonalenie jego sił psychofizycznych. Szachy przez wielu są traktowane jako: wzniosły pojedynek, emocjonującą rywalizację umysłową, dostarczającą silne przeżycia i wzruszenia, rozrywkę umysłową czy towarzyski relaks. Dlatego nie mam złudzeń, że grze w szachy należy się miejsce w kręgu dyscyplin sportowych.

Jakie jest Wasze zdanie? Dajcie znać w komentarzach 😉

Autor: Wirginia Szymańska
Email: wirginia.mroczkowska@wp.pl